Animasyon Nedir?

Bilgisayar animasyonları artık o kadar yoğun bir şekilde kullanılmaya başlandı ki, hayatımızın hemen hemen her alanında bilgisayar animasyonlarına rastlamamız mümkün. İşte animasyonların yoğun olarak kullanıldığı alanlar:


Bilimsel canlandırma: Bilgisayarlar tarafından hazırlanan grafik ve canlandırmalar, bilimin hemen hemen her dalında yararlanılan vazgeçilmez öğelerdir. Jeoloji, astronomi, denizbilimi, yüksek atom fiziki vb. birçok bilim dalı bilgisayar animasyonları sayesinde daha anlaşılabilir hale getirilebilmektedir. 

Eğlence: bu konuda, sadece günümüzde oynadığımız bilgisayar oyunlarına bakmamız yeterli olacaktır. Her oyunda, oyunun tanıtımı amacıyla yapılmış animasyonları ve oyunun içerisinde yüzlerce animasyon da bulmanız mümkün.
 

Eğitim: Eğitimin daha zevkli ve daha çekici hale getirilmesi için birçok araştırma yapılmaktadır. Bu konuda kullanılan en etkileyici uygulamalardan birisi yine bilgisayar animasyonlarıdır. Bilgisayar animasyonları sayesinde çocukların hem kavrama kabiliyetleri artırılmakta hem de bu animasyonların onların ilgisini çekecek tarzda hazırlanmasıyla konuya ilgileri daha kolay toparlanmaktadır. 

Mimarlık: Bilgisayar animasyonlarından yararlanılan ve son yıllarda ülkemizde de oldukça popüler hale gelen bir diğer kulanım alanıdır. Mimarlık çalışmalarında iç dekorasyon olsun, çevre düzenlemesi olsun, yapılacak mimari çalışma olsun önceden bilgisayarlar tarafından canlandırılabilir ve daha plan aşamasında iken bu düzenlemeler gerçekçi bir şekilde izlenebilir, mimari yapı içerisinde önceden dolaşma şansı elde edilebilir. 

Multimedya: Multimedya, bilgisayar animasyonlarının en çok kullanıldığı alanlardan birisidir. Bilgisayar animasyonları, özellikle sunum oluşturulması işlemlerinde çok yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Kullanılan bilgisayar animasyonları sayesinde, uygulamalar çok daha canlı ve etkileyici olmaktadır. 

Mühendislik: CAD, eskiden beri mühendislerin en büyük yardımcısı olmuştur. Animasyonlar sayesinde artık tasarlanan ve geliştirilen her türlü araç ya da parça canlandırılabiliyor. Özellikle otomotiv ve uçak sanayinde çok yoğun bir şekilde animasyonlardan faydalanılmakta, tasarlanan her türlü hareketli parça,animasyonlar sayesinde incelenebilmektedir. 

Reklam Sektörü: Reklam sektöründe bilgisayarlar, son yıllarda en çok kullanılan araçların başında gelmektedir. Bilgisayarın reklam sektöründe kullanılmasıyla, reklamların etkinliği ve akılda kalıcılığı artırılırken, her türlü reklam fırsatı kullanılabilir hale gelmiştir. Günümüzde, reklam filmlerinde sıkça gördüğümüz, cansız eşyaların insan gibi hareket etmesi işlemi de, animasyonlardan faydalanılarak yapılmaktadır. (Meselâ, dans eden bulaşık deterjanları vb.) 

Sinema: Bilgisayar animasyonları; gerçekleştirilmesi oldukça pahalı ve zor olan birçok film sahnesinde özel efektler yapmak amacıyla kullanılmaktadır. Abyss, Terminatör 2, Jumanji ve Jurrassic Park gibi filmlerdeki özel sahnelerde bilgisayar efektleri kullanılmıştır. 

Televizyon: Bilgisayar animasyonlarına sıkça rastladığımız bir başka uygulama alanı ise TV’lerdir. TV’lerdeki programların jeneriklerinden, sanal stüdyoların gerçekleştirilmesine kadar birçok alanda bilgisayar animasyonları kullanılmaktadır. 

Uzay Çalışmaları: Uzay çalışmaları konusunda bilgisayar animasyonlarının ne derece etkili olduğunu her geçen gün görmekteyiz. En son, Mars gezegenini inceleyen PathFinder adlı uzay aracının çalışma sistemi ve yaptığı çalışmalar, kamuoyuna bilgisayar animasyonları ile tanıtıldı. Ayrıca bu araç ve gereçlerin yapılmasında da bilgisayar animasyonlarından faydalanılmaktadır. 

Video: Bilgisayar animasyonları bir hikâyenin tamamıyla canlandırılış sunulması amacıyla da kullanılıyor. Bu teknikle oluşturulan birçok video filmi de mevcuttur. Walt Disney ve bazı firmaların hazırladığı videolar, bu konudaki en iyi örneklerdendir.

WEB ANİMASYON
Web'de ki animasyon, başka hiçbir yerdeki animasyondan daha değişik çalışmaz. Animasyon ard arda gösterilen statik image lardan oluşur. Kareler daha hızlı ilerledikçe animasyonun akımı da artar. Malesef, Web oldukça yavaş bir yer olabiliyor ve hızlı çalışması gereken animasyonlar özel bir teknoloji kullanılmazsa ekranda donabiliyor.



Client pull, server push, animated GIF’s ve shockwave multimedia plug-in’lerin de dahil olduğu çok çeşitli yolları kullanarak Web animasyonları yaratılabilir. Client pull’da bir HTML sayfası, bir başka dokümanı otomatik olarak istemek ve yüklemek için browser’a yol gösterir. Bu özellik bir slide-show’a benzer. Web sayfaları aralarında belirli zaman aralıkları ile ardı ardına gösterilirler. Bu adım adım gösterim çok yararlıdır. Fakat client pull animasyonunun basit bir hücresi yerine bütün bir sayfayı yüklemek gerektiğinden yavaşlar ve animasyonun akıcı ilüzyonunu bozar.

Animated GIF’s, tek bir image a “yuvarlanan” bir seri graphical GIF image lardır. Aynı diğer GIF dosyaları gibi browser’a yüklenirler, ama hareket ilüzyonunu vermek için seri halindedirler. Animated GIF’lerin hız bakımından yararları vardır çünkü Internet yerine müşterinin PC’sine gizlenmiş image lar, memory’den yüklenirler. Web sayfaları kolay yoldan hareket kazandırmanın temsilcisidirler.

Macromedia’s Shockwave plug-in’leri kullanarak daha komplex multimedia animasyonu yapmak mümkündür. Shockwave, Macromedia’nın popüler Flash, Director ve Authorware programları ile yaratılan multimedia dosyalarını oynatır. Shockwave animasyonlarını içeren web sayfalarını izleyebilmek için önce Shockwave plug-in’i yüklemeli ve kurmalısınız.

Web animasyonlarında en yüksek performans Macromedia Flash ile elde edilir.

Flash nedir?
Flash vektörel grafiklerle animasyonlar hazırlayabileceğiniz, bu animasyonların birbirleriyle etkileşmesini sağlayabileceğiniz, ve en son sürümlerinin özelliği olan veritabanları ile asp, php ve cgi gibi dillerinin yardımıyla haberleşebileceğiniz bir web sayfası nesne geliştirme programıdır.

Önce bahsettiğimiz vektörel grafiği açıklayalım. Photoshop vb. programlarda grafikler hazırladığınızda bu grafikleri daha yakından görmek isterseniz görüntünün bozulduğunu resimde veya grafiğinizde kareleşmeler oluştuğunu, yani bazı yerlerin olması gerektiği gibi yuvarlakça görünmediğini fark edersiniz. Bunun sebebi grafik programlarının, daha doğrusu Windows'un grafikleri -veya resimleri de diyebilirsiniz- her noktası için ayrı tanımlama yaparak tanımasıdır. Yani her bir nokta tanınır ve yan yana getirilince grafik ortaya çıkar. Vektörel grafiklerde ise grafik bir başlangıç noktası, uzunluğu ve yönü vardır diyebilirsiniz. 

Bu tanımlamayı direk vektör grafikler için yapamasak bile en azından vektörel büyüklüklerin genel tanımı olarak düşünürsek vektörel grafiklerin de bu çeşit grafikler olduğunu söyleyebiliriz. Yani vektörel grafikler için yapılan tanımlamada bu şekilde birkaç unsur vardır ve bu unsurları belirttiğinizde grafiği tanımlamış olursunuz. Bu da demektir ki kaba bir tabirle bilgisayarınız da vektörel grafikleri bu şekilde birkaç özelliğiyle tanıyabilecektir. Aynı zamanda bu da bilgisayarınızın daha az alanının işgal edilmesi demektir. Yani daha az dosya boyutu. Üstelik nesne noktasal olarak belirlenmediği için, photoshop gibi bir programdaki gibi zoom yaptığınızda görüntü bozulmayacaktır. Nesne büyütülse bile tanımlama olarak başlangıç, son, uzunluk, yön, renk vb değerler kullanıldığı için, cisim bozulmadan görüntülenir.

3D ANİMASYON
3D animasyon ve grafiklerin önemi gün geçtikçe artıyor. ilerleyen teknoloji ve ihtiyaçlar zaman içersinde görselliğin daha ön plana çıkmasına sebep oldu. Özellikle sinema sektörünün son yıllarda yoğun bir şekilde bilgisayar grafik ve animasyonlarına yer vermesi, bilgisayar oyunları ve eğlence sektörünün eskiye oranla dev adımlarla büyümesi dikkatlerin 3D programlarına çevrilmesine sebep oldu. Özellikle kullandığımız bilgisayar sistemlerindeki performans artışı ve görsel alandaki gelişmelerle 3D programları kendilerini daha da geliştirme şansına sahip oldu.

3 boyutlu animasyonun aşamaları şunlar:

1. Storyboard (hikaye belirlenir)
2. Modelleme
3. Animasyon
4. Shading (yüzey özelliklerinin belirlenmesi)


Yıllar boyu grafikler (resimler) üzerinde hep bir türlü bir hareketlilik gerçekleştirilmiştir. Bu hareketlendirme mantığını, en çok çizgi film yapımcıları kullanmıştır. Aslında televizyonda izlediğimiz veya video cihazına taktığımız filmlerin genel mantığı da budur. Birbiri ardına eklenmiş milyonlarca resim ve ses montajlardan ibarettir.

Bir başka hareketlendirme mantığı, metin veya grafiklerin ekranın bir yerinden başka bir yerine hareketlendirilmesidir. Bu tür hareketlerdegrafik veya metin, şekil değişikliğine uğramadan sadece konum değiştirirler. Bu işlem, özel efektlerle gerçekleştirilebilir.

Neden flash Animation?
Piyasada bir çok animasyon programı mevcut, hatta 3d animasyon üzerinde bir hayli iddalı programlar var. Bu tür programlar mevcut iken,flash animasyonlarına neden bu kadar ilgi büyük? Bu sorunun yanıtını bir iki madde ile izah etmeye çalışalım.

Dosya Boyutu:
Normal disk alanında gönül rahatlığı ile çalıştırdığımız film yada diğer animasyon unsurlarını ne yazık ki web ortamında kullanmamız imkansız. web ortamında herhangi bir video dosyası tarayıcıya yükleninceye kadar hayli bir zaman harcanır, çoğu zamandabilgisayarın veya tarayıcının kilitlenmesine sebep olur. Aynı tür sorunlar yüksek çözünürlükte resim dosyalarının açılmasında da yaşanmaktadır. flash animasyonlarının tercih sebeplerinden en önemlisi web ortamında uygun, küçük dosya boyutlarını işgal etmesidir. Burada akla şöyle bir soru gelebilir; flash dosya boyutlarını bu denli küçültmeyi nasıl sağlıyor? flash´ın bu denli küçük dosya boyutları ile büyük işler başarmasının sırrı, programın vektörel bir taban üzerinde çalışmasından kaynaklanmaktadır. Vektörel animasyon kavramını biraz daha genişletelim;
bilgisayar verileri bellekte veya disk alanında saklarken veriye ait değerleri dosya içerisinde tutar. Örneğin; bir bitmap resmi disk alanında saklandığında bu resme ait her nokta (pixel), noktaların yerleri, noktalara ait renkler, dosyanın boyutunu belirmektedir. Resmin çözünürlüğü arttıkça diskteki alanda o denli artacaktır. Oysaki, vektörel animasyonda verilere ait her noktanın saklanmasına gerek yoktur. Sadece koordinat düzleminde konum ve büyüklük değerlerinin tutulması yeterli olmaktadır. Bu da, flashanimasyonlarının web ortamında hızlı çalışmasını, bulunduğu ortamda az bir alan kaplamasını sağlamıştır.

Fifo (First İn First Out-İlk Giren İlk Çıkar): flash´ın, dosyaları için kullandığı özelliği, yazıcıya ait bir özelliğe benzetebiliriz. bilgisayarımızdan yazıcıya gönderdiğimiz metin veyagrafik dosyalarını, bilgisayar hafızaya alarak yazıcının belleğine gönderir. Eğer gönderdiğimiz belge büyük ise işlerimizi hızlandırmak için yazıcıya ait olan temel bir özelliği kullanmamız fayda sağlayacaktır. Bu özellik belgenin tümünü hafızaya almadan, parça parça göndermeden ibarettir. Bu şekilde, bellek sınırları aşılmadan işimiz eskisine oranla hızlanmış olacaktır. Yani, yüz sayfalık bir belgenin tümü hafızaya alınmadan, ilk sayfamız kağıt üzerine basılmış olacak, bu arada diğer sayfalarda yüklenmeye devam edecektir.
flash animation, bu özelliğe benzer bir özelliği kendi dosyaları için gerçekleştirmeye başarmıştır. Bu şekilde animasyonun tümü ara belleğe yüklenmeden animasyonun ilk kısımlarını gösterimi sağlanmıştır. Dolayısıyla web sitesinde yer alan uzun bir animasyonun alttan destekli bir şekilde hızlılığı sağlanmıştır. flash bu tür bir yükleme işlemini, genellikle film içerisinde kullanılan sesler için uygular.

Motio (Hareket) ve Shape (Şekil):
Animasyon tekniklerini anlatırken her karede tekrarlanan resimlerden söz etmiştik. Bu yol ile, bir animasyonu hazırlamak oldukça zor ve yorucudur. Her kare için birbirine benzer farklı şekiller çizmek gerçekten beceri isteyen bir uğraştır. Oysa ki flash animation, bir nesnenin hareketliliği için ilk ve son karelerin durumunu değerlendirir. Arada kalan diğer kareleri eş zamanlı olarak kendisi doldurur. Bu şekilde animasyonu oluşturmak tasarımcı için daha da basite indirgenmiş olacaktır.

Grafikler arasında geçiş işlemleri için de, flash animasyonu oldukça başarılıdır. Birbirine dönüştürülecek şekillerin sadece belirtilmesi yeterlidir. Geçiş sırasında olacak değişimi, flash otomatik olarak kendi gerçekleştirecektir. Bu şekilde arada kalan geçiş şekillerini kendisi belirleyecektir.