14 Eylül 2010 Salı

Görüntü Formatları

Tek bir işletim sisteminde mevcut olan tüm dosya biçimlerini öğrenmek zordur. Bir kaç işletim sisteminde bulunan ve gelişen tüm formatları öğrenmek ise neredeyse yakında imkânsız olacaktır. Bu bölümün hazırlanma amacı, sık kullanılan formatlar hakkında bilgi verip kullanılabilmesini sağlamaktır.


1.1.BMP

BMP Windows ve Microsoft’un PCX formatını değiştirerek geliştirdiği bir formattır, Windows 3.1 ve 95 ile birlikte gelen Paint programı görüntüleri bu formatta işlemektedir. OS\2 ile birlikte gelen Paint programının BMP dosyaları çok az bir farklılık gösterir. BMP formatı 1-24 bit arasında değişen bir piksel derinliğini içerebilir. Sıkıştırma seçeneği başlangıçta bulunmamakta idi. Sonradan RLE yani Run-Lenght-Encoding sıkıştırma yöntemi BMP dosyaları için benimsenmiştir. Opsiyon olan bu sıkıştırma görüntüde detay kaybına yol açmaz, yani kayıpsız sıkıştırma yöntemlerindendir. BMP formatı alıcı bilgisayarında Paint’den başka görüntü programı bulunmadığı durumlarda kullanılır. Gidecek resim OS\2 işletim sistemine gidecekse seçeneklerde OS\2 BMP’si işaretlenir.

1.2.Photoshop EPS

Encapsulated PostScript (EPS) lisanı ile yazılan bir dosya biçimidir. Vektör tabanlı ve Piksel tabanlı görüntüleri atabilmektedir. Patenti Adobe firmasında olan bu formatı daha çok matbaalar kullanmaktadır.

EPS T1FF veya EPS PICT Prevlew: Bu dosya biçimleri Photoshop tarafından tam desteklenmemektedir. Quark gibi preview üreten ama Adobe tarafından destek görmeyen programlarda kaydedilmiş dosyaları açma işine yarar. Açılan dosya herhangi düşük rezolüsyonlü görüntü gibi işlenebilmektedir.

1.3.EPS DCS

Desktop Color Separations (DSC) Cyan, Magenta, Sarı ve Siyah bilgilerini içeren 4 renk dosyası ve dosyanın küçük görünümünü içeren ayn bir dosyayı otomatik olarak yaratır. Bir kaç megabytelık dosyayı etkili ve aktarılabilir bir şekle getiren DCS ağ ortamı ve hız düşünülerek tasar¬lanmıştır. DCS’de her beş parçanın bir arada bulunması gereklidir, ancak öngürünümü içeren beşinci dosyanın varlığı baskı için gerekli değildir. Varlık nedeninden anlaşıl-dığı gibi DCS CMYK renk modunu destekler. DSC 2,0
da CMYK ile birlikte bir alfa kanalı kaydedebilmektedir.

1.4.Fllmstrlp

Filmstrip, Adobe Premiere tarafından açılan animasyon veya filmlerin tek şerit\kare haline getirerek Photoshop tarafından işlenmesine olanak tanır. Photoshop’ta işlenirken filmin kareler dışında kalan kısmı siyah olarak görünür ve işlem görmez. Filmstrip ile çalışırken tekrar Premier’e dönmek amaçlanıyorsa görüntü boyutlarını resize veya crop komutları ile değiştirmemek gerekmektedir.

1.5.CompuServe GIF

CompuServe firmasının Graphics Interchange Format (GIF) dosyaları internet üzerinde oldukça yaygın kullanılan bir formattır. Az sayıda renk içeren (1 ila 8 bitlik) dokümanlarda oldukça iyi sıkıştırma sağlaması, animasyonlarda zamanlama ve farklı boyutlardaki resimleri bir arada tutma desteği, saydam renk tanımlanması bu formatı popüler yapan nedenlerden sadece bir kaçıdır. Ancak Photoshop gibi resim işleme programlarının çoğu GIF formatının tüm özelliklerini kullanamamaktadır. Bu nedenle bu format ile çalışırken sıklıkla başka programlara gereksinim duyulmaktadır. Telefon hatları üzerinden hızlı iletiyi sağlamak için LZW sıkıştırma yöntemini kullan¬maktadır. Bu sıkıştırma yöntemi başlangıçta patentsiz olmasına rağmen daha sonra Unix firması açtığı bir davayı kazanarak bu yöntemin patentini almıştır, GIF dosyaları Bitmap, gri skala ve Indekslenmiş renk sisteminde olabilmektedir. GIF resimleri sıralı (interlaced) veya sırasız kaydedilebilmektedir. Ayrıca dosya ile birlikte metin kaydedilebilmektedir, Sıralı GIF dosyaları yükleme esnasında satır satır gelerek resim bitiminden önce neye benzeyeceğine dair bir ipucu verirler. Saydamlık tanımlanması için GIF89a Export komutu kullanılarak saydam olacak renk belirlenebilir.

1.6.IFF

Amlga Interchange File Format (IFF) Commodore Amiga sistemlerinden görüntü aktarımı için kullanılmaktadır. Lightwave ve Electronic Arts firmasının DeluxePaint programları için IFF en iyi format sayılır.

1.7.JPEG

The Joint Photographic Expers Group (JPEG) formatı sık kullanılan başka bir formattır. JPEG veya JPG formatının özelliği gerçek renk değerlerini içermesidir. Bu nedenle fotografik yani grafiksel olmayan görüntülerin gösterilmesinde GIF formatına üstünlüğü vardır. JPEG sıkıştırma yöntemi görüntünün algılanması için elzem olmayan detayları etkili bir şekilde bulup atan ve dosyayı bu şekilde sıkıştıran bir format olduğundan lossy yani kayıplı formatlar arasında sıralanır. Yok edilen detay miktarı ve sıkıştırma oranı arasında orantı olduğundan bu dengeyi iyi korumak gerekmektedir.

Daha fazla sıkıştırma daha fazla detay kaybı, daha az sıkıştırma daha büyük dosya demektir. Bu dengeyi en iyi şekilde değerlendirecek olan insan gözüdür. Bu nedenle bir dosyanın kopyası JPG olarak kaydedildikten sonra açılıp tekrar değerlendirilmelidir. Kaybedilen detayların geri getirilmesi söz konusu olmadığından dosyanın bir kopyasını kayıpsız bir yöntem ile korumakta fayda vardır.

Her kaydediliş sırasında kayıp miktarı arttığından JPG dosyaları sadece nihai işlerin yaratılması için kullanılır. Ara kademelerde kullanılmaları uygun değildir. Maximum kalitesi göz tarafından orijinalin aynısı gibi görünmesine rağmen yine kayıplar mevcut olacaktır.


1.8.MacPaint



MacPaint formatı daha çok ikili renk modunda olan görüntüleri Macintosh uygulamalarına taşımak için kullanılır.

Bu formatın kullanılabilmesi için görüntü boyutunun 576*720den daha büyük olmaması gerekir, Görüntü açıldığında sayfadaki konumunu kayıt sırasında belirlemek mümkündür.



1.9.PCX

PCX formatı Zsoft firması tarafından PC Paintbrush yazılımı için geliştirilmiştir. Bugünkü yazılımların çoğu PCX formatının 5 inci sürümünü destekle¬mektedir. 3 üncü sürüm özel renk paletini desteklemez. Bu nedenle 3 üncü sürüm bir PCX dosyası açılırken standart bir renk paleti kullanılır.

1.10.PDF

PDF (Portable document format – taşınabilir belge biçimi) formatı Adobe’nin Macintosh, Windows,UNIX ve DOS için geliştirdiği yayıncılık formatıdır. PDF içerisinde piksel ve vektör tabanlı resim, Postscript metin ve linkler bulunabilmektedir. (16)


Adobe Acrobat yazılımıyla birlikte kullanılan PDF formatı, baskı öncesi süreçler açısından iş akışını hızlandırarak ciddi maliyet ve zaman tasarrufları sağlayarak, günümüzde matbaacılığın yeniden şekillendirilmesine katkıda bulunmaktadır.


1.11.PICT

PICT formatının Macintosh grafik ve yazım programları tarafından sık kullanıldığını birçok Macintosh’cu size anlatabilir. Bazı kişiler aynı nedenle PICT formatının kullanılabilecek en iyi format olduğunu düşünürler ki bu doğru değildir. PICT aynı renkten oluşan büyük alanları etkili bir şekilde sıkıştırmaktadır. PICT formatının dezavantajı dosyaların yapısından dolayı çabuk bozulabilmesidir. Ayrıca renk ayırımında bazı yazılımlarda sorun çıkardıkları bilinmektedir.

1.12.PIXAR

PIXAR bilgisayarları tarafından kullanılan bir formattır. PIXAR iş istasyonları üç boyutlu grafik ve animasyonlarda kullanılmaktadır.

1.13.Pixel Palnt

Pixel Paint dosya formatı Macintosh Pixel Paint uygulama resimlerini açma olanağını verir. Pixel Paint sadece indekslenmiş renk ve gri skala palet¬lerini destekler.

1.14.PNG

PNG Portoble Network Graphics formatı patentsizdir. PNG kayıpsız Wave Table sıkıştırma yöntemini kullanır. Şu anda mevcut olmayan kayıpsız gerçek renk ve saydamlık bilgilerini içeren resim kalitesini İnternet’e taşımayı amaçlamaktadır. PNG dosyalarındaki saydamlık bilgileri alfa kanalı içerisinde saklanmaktadır. Adam7 yönetimi kullanılarak sıralı yükleme olanaklı olmak-tadır. Ayrıca sıkıştırma için değişik filtreleme algoritmaları sıkıştırma öncesi kullanılabilmektedir,

1.15. PSD


Photoshop Document (PSD) Photoshop uygulamasına özel bir formattır. Formatı farklı işletim sistemleri ve uygulamalar arasında dosya değiş tokuşu sırasında kolaylık sağlamaz. PSD çok sayıda alfa kanalım, path’ı ve katmanı desteklemektedir. PSD dosyaları ikili dosya, indekslenmiş renk, gerçek renk RGB, CMYK, Lab biçimlerini destekler. Çalışma sırasında oldukça uygun olan PSD nihai işlerin matbaa veya internet paylaşımı için uygun değildir.


1.16.Raw

RAW değişik bilgisayarlar ve işletim sistemleri arasında bilgi iletimine izin veren esnek bir formattır, Kanal sayısı, her kanaldaki piksel derinliği dosya uzantısı ve başlık bilgileri tanımlanabilir. Kayıt sırasındaki parametre bilgileri açmak amacıyla dosyayı alan kişiye verildiğinde RAW dosyaları kolaylıkla açılabilmektedir,(16)

1.17.RIFF

RGB olarak kayıt yapan RIFF, Painter programının kullandığı özellikleri dosya ile birlikte kaydetmeye yarar. RIFF ile Floater adı verilen katmanları, plug-in’lerin dinamik özelliklerini dosya ile birlikte kaydedebilirsiniz. Diğer programa özel formatlarda olduğu gibi RIFF dosyasını çoğu başka program açamaz.

1.18.Scitex CT

Scitex Continuous Tone (CT) formatı Scitex bilgisayarları RGB, CMYK ve Gri skala resimler tartından kullanılan bir fomattır, Patentli Scitex baskı sistemleri ile basılan resimlerde ve elde edilen filmlerde Moire desenlerine çok az rastlanmaktadır, bu nedenle yüksek kaliteyi arzulayan profesyonel bir çok dergide kullanılmaktadır.

1.19. TARGA

Truevisin Video kartlarının yaygın olduğu zamanlarda AT&T laboratuarlarında ve DOS ortamında film ve animasyon üretmek için neredeyse oldukça yaygın olan Targa dosya biçimleri RGB gerçek renk ve tek alfa kanalını desteklemektedir.

1.20. TIFF

Tagged-lmage File Format (TIFF) formatı farklı işletim sistemleri ve uygulamalar arasında kayıpsız ve esnek bir dosya değiş tokuşunu sağlaması nedeniyle tüm çalışmalar için uygun bir format olarak bilinmektedir, TIFF’in desteklediği bir çok sıkıştırma vardır. Bunlar arasında en çok kullanılan kayıpsız LZW sıkıştırma yöntemidir. TIFF ayrıca çok sayıda alfa kanalını desteklemektedir, Kayıt sırasında fotoğrafın kullanılacağı işletim sistemi olarak PC veya Mac seçilebilmektedir. TIFF dosyaları ikili dosya, indekslenmiş renk, gerçek renk RGB, CMYK, Lab gibi neredeyse tüm biçimlerini destekler. TIFF dosyalarında katman (Layer) desteği bulunmaz.


Hiç yorum yok: